قۋاتتى قارسىلاسپەن ەكى جارىم جىلدان استام ۋاقىتتا سوزىلعان سوعىس ۋكراينانى تيتىقتاتقانى داۋسىز. راستالعان مالىمەتتەرگە ساي كييەۆ تارابىنان سوعىسقا جۇمىلدىرىلعان 57 مىڭنان استام سارباز قازا تاپقپان. بۇل سان رەسەيدىڭ سارباز شىعىنىنان از بولعانىمەن، حالىق سانى جانە ەل قۋاتى تۇرعىسىنان وڭاي شىعىن ەمەس. باتىستىق قولداۋشىلار تارابىنان اسكەري كومەكتەردىڭ دەر ۋاقىتىندا جەتپەۋى – ۋكراينانىڭ تاعى ءبىر قيىنشىلىعى.
بايدەن اكىمشىلىگى وكىلەتتى مەرزىمىنىڭ سوڭعى ەكى ايىندا ۋكرايناعا اسكەري كومەكتى جەدەلدەتە تۇسەتىنى ايتىلۋدا. الايدا،سوعىستى باقىلاپ وتىرعان ۇيىمدار بۇل جەدەل كومەك جالپى سوعىس جاعدايىن وزگەرتۋگە اسەر ەتپەيدى دەپ سانايدى. وتكەن اپتادا اقش-تىڭ بارلاۋ اگەنتتىكتەرى دە وسىلاي باعالاعان.
ءبىراق، جەدەلدەتىلگەن كومەكتىڭ باسقا دا ماڭىزدى جاعى بار. ەگەر سوڭعى ەكى ايدا امەريكالىق قارۋ-جاراق پەن تەحنيكالار كوپتەپ جەتكىزىلسە، ەڭ كەمىندە بۇل ۋكراينا ءۇشىن اتىستى توقتاتۋعا قول جەتكىزۋگە كومەكتەسەدى. قالابەردى، ەگەر قوس تاراپ ۋاقىتشا كەلىسىمگە كەلىپ جاتقان جاعدايدا ۋاقىتتىق شەكارالاردى ساقتاپ تۇرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
قوس تاراپ كەلىسىمگە كەلۋى مۇمكىن بە؟
قازىرشە بۇعان ناقتى جاۋاپ بەرۋ قيىن. الايدا، اقش پەن كەيبىر ناتو مۇشەلەرى رەسەي-ۋكراينا اراسىنداعى كەلىسسوزدەن كەيىنگى جاعدايعا دايىندالىپ جاتقانى كورىنەدى. ايتالىق، امەريكالىق جانە ەۋروپالىق اتقامىنەرلەر اراسىندا قوس تاراپتىڭ بىتىمگە كەلگەننەن كەيىنگى ماسەلەنى تالقىلاعانى تۋرالى مالىمەتتەر تارادى. The New York Times باسىلىمىنىڭ جازۋىنشا، اقش پەن ەۋروپا شەنەۋنىكتەرى رەسەي اتىستى توقتاتۋ كەلىسىمىن بۇزعان جاعدايدا جازالاۋشى سوققى رەتىندە جەتكىلىكتى كولەمدەگى كادىمگى قارۋ-جاراق ارسەنالىن جيناقتاۋدى تالقىلاعان. بۇنى ۋكراينا ءۇشىن ىقتيمال قاۋىپسىزدىك كەپىلى رەتىندە تەجەۋ شارالارىن رەتىندە قاراستىرعان.
ۋكراينا سۇراعان ەڭ جوعارى كەپىلدىك – ناتو-عا مۇشەلىككە قابىلدانۋ. بايدەن تۇسىندا جۇزەگە اسپاعان بۇل تالپىنىس، ترامپ كەزىندە دە جۇزەگە اسۋى ەكىتالاي. سوندىقتان كەلىسسوزدەر مازمۇنىندا ۋكراينانىڭ ناتو-عا مۇشە بولماۋى رەسەي جاعىنان باستى تالاپتىڭ ءبىرى بولىپ ورىن الادى. ناتو مۇشەسى بولماعنا جاعدايدا ۋكراينانىڭ قاۋىپسىزدىگىنە كەپىلدىك ەتۋ ونىڭ باتىستىق وداقتاستارى ءۇشىن تەك قارۋ-جاراق، اسكەري تەحنيكامەن قامسىزداۋ نەگىزىندە جۇزەگە اسادى.
كەيبىر دەرەككوزدەردە بايدەن اكىمشىلىگىنە ءتۇرلى ۇسىنىستار كەلىپ تۇسكەن. سونىڭ كوبى جەتكىلىكتى اسكەري كومەك بەرۋدى قۇپتايدى. ءتىپتى كەڭەس وداعى ىدىراعاننان كەيىن ۋكراينادان الىنعان يادرولىق قارۋدى قايتارۋدى ۇسىنعاندار دا بولعان. الايدا بۇل ۇسىنىستىڭ قابىلدانۋى مۇلدە قيىن. سەبەبى مۇنداي قادام يادرولىق سوعىسقا جول اشۋمەن تەڭ.
ۋكراينالىق جوعارى لاۋازىمدىلار دا كەلىسسوز كەپىلى جەتكىلىكتى قارۋ-جاراققا يە بولۋدان باستالاتىنىن ايتىپ كەلەدى. ءتىپتى، ۋكراينادا قازەتتى قارۋ-جاراق قورىنىڭ بولۋى ىقتمال كەلىسسوزدەن كەيىن كەلىسىمدى قورعاپ تۇرۋ ءۇشىن دە كەرەك دەگەن پىكىرلەر ءجيى ايتىلا باستادى.
قورىتا قاراستىرساق، تاراپتار ىشكى-سىرتقى قىسىمداردان كەلىسسوزدەرگە قادام جاسايدى. ءبىراق، بۇل بىردەن ءساتتى بولۋى ەكىتالاي. اراسىندا بىرنەشە رەت ۋاقىتشا اتىستى توقتاتۋ كەلىسىمدەرى جاسالۋى مۇمكىن. سوعان قاراماستان باتىس تارابىنان اسكەري قولداۋ توقتامايدى. قارۋ-جاراق پەن تەحنيكالار الداعى ۋاقىتتا دا ۋكرايناعا جەتكىزىلە بەرەدى. مىنە وسى ءۇردىستىڭ ءوزى قاقتىڭستىڭ تاعى ءبىر كەزەڭىنە جول اشۋى عاجاپ ەمەس.