جاقىندا ءۇندىستانداعى جالپى سايلاۋدا نارەندرا مودي ءۇشىنشى مەرزىمگە جەڭىسكە جەتتى. الايدا ونىڭ بحاراتيا دجاناتا پارتياسى (BJP) پارلامەنتتەگى باسىمدىلىعىنان ايىرىلىپ قالدى. بۇل ءموديدىڭ جاڭا كەزەڭگە سايلانعانىمەن ساياسي مارتەبەسىنىڭ السىرەگەنىن تۇسىندىرەدى. بۇعان دەيىن مودي ىشكى ساياسي-ەكونوميكالىق باستامالارى ارقىلى قىتايدى قۋىپ جەتۋگە كۇش سالىپ كەلگەنى بەلگىلى. ساياسي مارتەبەسىنىڭ السىرەۋى ونىڭ قارقىندى ەكونوميكالىق، الەۋمەتتىك جانە ساياسي باستامالارىنىڭ جۇزەگە اسۋىنا كەرى اسەر ەتۋى مۇمكىن دەگەن بولجامدار ايتىلىپ جاتىر. وسى تۇستا ءۇندىستان مەن جۇڭگو قارىم-قاتىناسى الداعى ۋاقىتتا قانداي كۇيدە بولۋى مۇمكىن دەگەن سۇراقتى قاراستىرۋعا تۋرا كەلەدى.
ىشكى ساياسي-ەكونوميكالىق دامۋ تۇرعىسىنان:
ءموديدىڭ ورنىندا قالۋىمەن جاڭا دەليدىڭ قىتايعا قاراتقان ساياساتى وزگەرىسسىز قالارى بەلگىلى بولدى. ياعني، ازياداعى ەكى الىپ ەلدىڭ قارىم-قاتىناسى جاقسارا قويمايتىنىن العاشقى ادىمدا بولجاۋعا بولادى.
مودي ۇكىمەتىنىڭ نەگىزگى كوزقاراستارىنىڭ ءبىرى - ءۇندىستاندى قىتايمەن باسەكەلەسە الاتىن قۋاتتى ەكونوميكاعا اينالدىرۋ. ونىڭ ىشكى ساياسي باسلامالارىندا شەتەلدىك ينۆەستيسيالاردى تارتۋ، ينفراقۇرىلىمدى جاڭارتۋ جانە قولايلى بيزنەس ورتا قۇرۋ قاتارلىلار تۇر.
الايدا، ونىڭ پارتياسى پارلامەنتتەگى كوپشىلىك داۋىسقا يە بولا المادى. دەمەك، مودي ءوز وداقتاستارىمەن كواليسيا قۇرۋىنا تۋرا كەلەدى. بۇل مودي باستامالارىنداعى بەرىلگەن ۋادەلەردى ورىنداۋىنا كەدەرگى كەلتىرۋى مۇمكىن. اسىرەسە سىرتقى ساياسات، قىتايمەن قارىم-قاتىناستار بويىنشا ماقساتتارىنا جەتە الماۋى مۇمكىن دەگەن بولجامعا باستايدى.
جاڭا ۇكىمەتتىڭ سىرتقى ساياساتتاعى ۇستانىمدارى ءدال بۇرىنعىداي بولمايتىنىن ءۇندىستاندىق ساياساتتانۋشىلار دا ايتىپ جاتىر.
2014 جىلدان بەرى مودي ءۇندىستاندى قىتايمەن قاتار جاھاندىق كوشباسشىلاردىڭ قاتارىنا جەتكىزۋ ءۇشىن باتىل سىرتقى ساياسات پەن پارمەندى ەكونوميكالىق ساياساتتى ۇستانىپ كەلدى. دەگەنمەن، سايلاۋدىڭ ناتيجەلەرى مودي ۇكىمەتى ءۇشىن ەڭبەك زاڭىن رەفورمالاۋ سياقتى نەگىزگى ماسەلەلەردە قيىندىققا تاپ بولاتىنىن كورسەتتى. ال تۋراسىندا بۇل قادام يكەمدى ءارى سەرپىندى ەڭبەك نارىعىن قۇرۋ ءۇشىن وتە ماڭىزدى. كاسىپوداقتار مەن ساياسي باسەكەلەستەردىڭ قارسىلىعى ءۇندىستاننىڭ قىتايمەن باسەكەلەستىگىنە نۇقسان كەلتىرۋى بەك مۇمكىن.
ءۇندى-قىتاي قارىم-قاتىناسى تۇرعىسىنان:
مودي تۇسىندا ءۇندىستان مەن جۇڭگو قاتىناسى ناشار كۇيدە تۇردى. دەگەنمەن، قايشىلىقتاردىڭ كوبىن قوس تاراپ تا باقىلاۋدا ۇستاپ كەلدى. ءموديدىڭ بيلىكتە قالۋىمەن ەكى ەل بايلانىسى ءالى دە وسى كۇيىن ساقتاپ تۇراتىنىن كورەمىز. بۇنى ءبىر جاعىنان تۇراقتى تۇردە ناشارلاۋ دەپ تۇسىنۋگە بولادى.
مودي تايۆاننىڭ جاڭادان سايلانعان پرەزيدەنتىن الەۋمەتتىك جەلى ارقىلى قۇتتىقتاپ، ەكىجاقتى بايلانىستى دامىتۋعا ۇمىتكەر ەكەنىن بىلدىرگەنى بار. بۇنىڭ ءوزى دە الداعى ۋاقىتتاعى جاڭا دەلي مەن بەيجىڭ اراسىنىڭ سالقىن بولاتىنىنان دەرەك بەرەدى.
تاراتا ايتساق، بۇل ارەكەت ءۇندىستاننىڭ ءالى دە ءوزىنىڭ سەنىمدى ءارى قاتال سىرتقى ساياساتىن ۇستاناتىنىن كورسەتەدى. سونىمەن بىرگە، قىتايدىڭ شەكارا ماسەلەسىندە قىسىمىنا كونبەيتىنى تۋرالى سيگنال جولداۋ دەۋگە كەلەدى. بىلايشا ايتقاندا جاڭا دەلي تايۆانمەن قارىم-قاتىناس تۋرالى ءسوز ەتە وتىرىپ وڭتۇستىك شىعىس ازياداعى ءوزىنىڭ ىقپال ەتۋ ايماقتارىن قىتايدان باتىل قورعايتىنىن كورسەتكىسى كەلگەندەي.
جۇڭگو سىرتقى ىستەر مينيسترلىگى 5 ماۋسىمدا ءۇندىستانداعى ساياسي جاعدايعا بايلانىستى پىكىر ءبىلدىردى. وندا بەيجىڭ "جالپى جاعدايدى ەسكەرە وتىرىپ ءارى بولاشاققا قاراي وتىرىپ، ەكىجاقتى قارىم-قاتىناستاردى سالاۋاتتى جانە تۇراقتى جولدا العا جىلجىتۋدى" قالايتىنىن ايتقان.
