سارسەن قۇرانبەك. قازاقتىڭ اياۋلى پەرزەنتتەرىنىڭ ءبىرى، قۇيرىقتى جۇلدىزداي اعىپ وتكەن بەيسەن قۇرانبەكتىڭ تۋعان باۋىرى.
قازاق ءوزىن «ءالىمساقتان مۇسىلمانمىن» دەيدى. مۇسىلمانعا ءتان كوركەم مىڭەزدى، بەيبىتشىلىگىمەن، ىنتىماقتاستىعىمەن، ۇلكەنگە ىزەت، كىشىگە قۇرمەتىمەن، قايىرىمدىلىعىمەن قازاقتى سىرتقى جۇرت وسىلاي تانيدى.
الايدا، «اپ-ادەمى ءان ەدى، پۇشىق شىركىن ءبۇلدىردى» دەگەندەي، يسلام الەمىندەگى كەيبىر «ۇستازدار» ءارقيلى ۋاعىزدار ايتىپ، ءالى بۇعاناسى بەكىمەگەن، وڭ سولىن ءالى تانىپ ۇلگەرمەگەن جاستاردى بۇزىپ جاتقاندىعى دا وتىرىك ەمەس. سونىڭ سالدارى سيرياداعى قىرعىنعا «جيھاد» دەپ بارىپ قىرىلىپ قالعان قازاق جاستارى.
جۇما كۇنى مەشىت جاماعاتقا تولىپ قالادى. اراسىندا باستاۋىش سىنىپ وقۋشىلارى دا كوپ. يمامدى ۇيىپ تىڭدايدى. يمام جاقسى اڭگىمەسىنىڭ قيسىنىندا بۇل دۇنيە جالعان، اناۋ دۇنيە باقي، سوندىقتان، اللاعا جاعام دەسەڭ قازىردەن امال قىل. بەس ۋاقىت نامازىڭدى قازا قىلما. دۇنيەنىڭ قىزىعىنان تىيىل دەيدى.
ەرەسەكتەرگە دۇرىس-اق. ال، جاستار شە؟! كىم ساباق وقيدى؟ كىم جوعارى وقۋ ورنىنا بارادى؟ كىم ءبىلىم الادى، كىم عىلىم قۋىپ، ەلىنە پايدا اكەلەدى؟
اكادەميك اسقار جۇمادىلدايەۆتىڭ شىرىلدايتىنداي بار. “ءبىز زايىرلى مەملەكەتپىز، ءبىزدىڭ جاستار تەحنوكرات بولۋ كەرەك. يمامدار ارعى دۇنيەنى ويلا دەي بەرمەي جاستاردى ءبىلىم الۋعا، عىلىممەن شۇعىلدانۋعا شاقىرسىن”- دەيدى.
شىمكەنت قالاسى ارداگەرلەر كەڭەسىنىڭ ءتوراعاسى كەنجەحان تولەبايەۆتىڭ مودەراتورلىعىمەن وتكەن فورۋمدا سارسەن اباي ۇلى جاستارعا وسى جايتتاردى الاش قايراتكەرىنىڭ ارەكەتىمەن دايەكتەپ بەردى.
قازاقستان-بايتاق ەل. سىرتتان كەلگەن دۇشپان جيىرما ملن. حالقىڭدى وتارلاۋعا كەلمەيدى. جەر ءۇستى، استىنداعى قيساپسىز بايلىعىڭدى ۇپتەۋ، وزىنە ءسىڭىرۋ ءۇشىن كەلەدى. يدەولوگيا-قارۋسىز مايدان. سىرتتان قارجىلاندىراتىن راديكالدى كۇشتەر، دەسترۋكتيۆتى اعىمدار سانانى وتارلاۋ ءۇشىن ءدىن ارقىلى شابۋىل جاسايدى. پالەنشە ساحابا ايتتى دەپ ويدان قۇراستىرىپ ۇلتتى ىشتەي ىرىتەتىن حاديستەر تاۋىپ الادى.
بۇعان ەڭ ەلىگەتىنى كىم؟ ارينە، وڭ سولىن ءالى تانىپ ۇلگەرمەگەن جاستار. ولاردىڭ ساناسى ۋلانعانى سونشالىق، «ناماز وقىمايسىڭ، تاماعىمدى ىشپەيمىن، حارام» دەپ تۋعان اكە-شەشەسىنە قارسى شىعادى. ساناسى وتارلانعان جاستاردى بەرى قايتارۋ وتە قيىن.
ولارعا توقتام بيلىك تاراپىنان ايتىلۋ كەرەك ەدى. فورۋمدا كوپ بايانداما جاسالدى. جاستار سويلەدى. ولاردىڭ ءبارىن ايتساق، ۇزاپ كەتەمىز. سارسەن قۇرانبەككە كوبىرەك اكسەنت بەرگەنىمىز، بىرىنشىدەن بيلىك وكىلى. ەكىنشىدەن، الاش رۋحتى قايراتكەر. ۇلتىن سۇيەدى، سول جولعا ادال قىزمەت ەتەدى.
«قازاقستاندا مەشىتتىڭ سانى ءۇش مىڭنان استى. شىمكەنتتىڭ وزىندە جۇزگە تارتا بار. قۇرمەتتى يمامدار، سىزدەردەن وتىنەمىن. ءالى بۋىنى قاتپاعان جاس بالانى مەشىتكە شاقىرماڭىزدارشى. مەكتەبىنە بارسىن. ساباعىن جاقسى وقىسىن. عىلىم قۋسىن. وتاننىڭ وركەندەۋىنە بىلىمىمەن قىزمەت ەتسىن. سوندا عانا ءبىز شىن مانىندە زايىرلى، قۇقىقتى ەل بولامىز».
بۇل راس. مەكتەپ باسشىلىعى ءجيى كوتەرىپ جۇرگەن مەملەكەتتىك ماسەلە. كوپ وقۋشىلار ورازا ۇستايدى ەكەن. ساباق كەزىندە السىرەپ، وقۋعا قۇلقى بولماي قالجىراپ وتىرادى. جۇما كۇندەرى ساباقتان قاشىپ نامازعا بارادى.
ءار نارسەنىڭ ءوز ۋاقىتى بار. يمانى كامىل بالا مەشىتكە ەرەسەك كەزىندە كەلسە ەكەن دەيمىز.
الەم كۇنگە مىڭ قۇبىلىپ تۇر. وقۋ بىلىمگە جوق، ساناسى دىنمەن ۋلانعان ەل تىستەگەننىڭ اۋزىندا، ۇستاعاننىڭ قولىندا كەتەدى. ويتكەنى، كەلەشەگىمىز وسى جاستاردا. ولار مىقتى بولسا وتانىمىزدىڭ كەلەشەگى كەمەل، ناعىز قۋاتتى ەل بولادى.
باقتيا تايجان
