Sársen Quranbek. Qazaqtyń aıaýly perzentteriniń biri, quıryqty juldyzdaı aǵyp ótken Beısen Quranbektiń týǵan baýyry.
Qazaq ózin «álimsaqtan musylmanmyn» deıdi. Musylmanǵa tán kórkem mińezdi, beıbitshiligimen, yntymaqtastyǵymen, úlkenge izet, kishige qurmetimen, qaıyrymdylyǵymen qazaqty syrtqy jurt osylaı tanıdy.
Alaıda, «áp-ádemi án edi, pushyq shirkin búldirdi» degendeı, ıslam álemindegi keıbir «ustazdar» árqıly ýaǵyzdar aıtyp, áli buǵanasy bekimegen, oń solyn áli tanyp úlgermegen jastardy buzyp jatqandyǵy da ótirik emes. Sonyń saldary Sırıadaǵy qyrǵynǵa «jıhad» dep baryp qyrylyp qalǵan qazaq jastary.
Juma kúni meshit jamaǵatqa tolyp qalady. Arasynda bastaýysh synyp oqýshylary da kóp. Imamdy uıyp tyńdaıdy. Imam jaqsy áńgimesiniń qısynynda bul dúnıe jalǵan, anaý dúnıe baqı, sondyqtan, Allaǵa jaǵam deseń qazirden amal qyl. Bes ýaqyt namazyńdy qaza qylma. Dúnıeniń qyzyǵynan tyıyl deıdi.
Eresekterge durys-aq. Al, jastar she?! Kim sabaq oqıdy? Kim joǵary oqý ornyna barady? Kim bilim alady, kim ǵylym qýyp, eline paıda ákeledi?
Akademık Asqar Jumadildaevtyń shyryldaıtyndaı bar. “Biz zaıyrly memleketpiz, bizdiń jastar tehnokrat bolý kerek. Imamdar arǵy dúnıeni oıla deı bermeı jastardy bilim alýǵa, ǵylymmen shuǵyldanýǵa shaqyrsyn”- deıdi.
Shymkent qalasy Ardagerler keńesiniń tóraǵasy Kenjehan Tólebaevtyń moderatorlyǵymen ótken forýmda Sársen Abaıuly jastarǵa osy jaıttardy alash qaıratkeriniń áreketimen dáıektep berdi.
Qazaqstan-baıtaq el. Syrttan kelgen dushpan jıyrma mln. halqyńdy otarlaýǵa kelmeıdi. Jer ústi, astyndaǵy qısapsyz baılyǵyńdy úpteý, ózine sińirý úshin keledi. Ideologıa-qarýsyz maıdan. Syrttan qarjylandyratyn radıkaldy kúshter, destrýktıvti aǵymdar sanany otarlaý úshin din arqyly shabýyl jasaıdy. Pálenshe sahaba aıtty dep oıdan qurastyryp ultty ishteı iritetin hadıster taýyp alady.
Buǵan eń eligetini kim? Árıne, oń solyn áli tanyp úlgermegen jastar. Olardyń sanasy ýlanǵany sonshalyq, «namaz oqymaısyń, tamaǵymdy ishpeımin, haram» dep týǵan áke-sheshesine qarsy shyǵady. Sanasy otarlanǵan jastardy beri qaıtarý óte qıyn.
Olarǵa toqtam bılik tarapynan aıtylý kerek edi. Forýmda kóp baıandama jasaldy. Jastar sóıledi. Olardyń bárin aıtsaq, uzap ketemiz. Sársen Quranbekke kóbirek aksent bergenimiz, birinshiden bılik ókili. Ekinshiden, alash rýhty qaıratker. Ultyn súıedi, sol jolǵa adal qyzmet etedi.
«Qazaqstanda meshittiń sany úsh myńnan asty. Shymkenttiń ózinde júzge tarta bar. Qurmetti ımamdar, sizderden ótinemin. Áli býyny qatpaǵan jas balany meshitke shaqyrmańyzdarshy. Mektebine barsyn. Sabaǵyn jaqsy oqysyn. Ǵylym qýsyn. Otannyń órkendeýine bilimimen qyzmet etsin. Sonda ǵana biz shyn máninde zaıyrly, quqyqty el bolamyz».
Bul ras. Mektep basshylyǵy jıi kóterip júrgen memlekettik másele. Kóp oqýshylar oraza ustaıdy eken. Sabaq kezinde álsirep, oqýǵa qulqy bolmaı qaljyrap otyrady. Juma kúnderi sabaqtan qashyp namazǵa barady.
Ár nárseniń óz ýaqyty bar. Imany kámil bala meshitke eresek kezinde kelse eken deımiz.
Álem kúnge myń qubylyp tur. Oqý bilimge joq, sanasy dinmen ýlanǵan el tistegenniń aýzynda, ustaǵannyń qolynda ketedi. Óıtkeni, keleshegimiz osy jastarda. Olar myqty bolsa Otanymyzdyń keleshegi kemel, naǵyz qýatty el bolady.
Baqtıa Taıjan
