اقش پەن بريتانيا ءوزىنىڭ ەڭ جاقىن وداقتاستارىن قىتايدىڭ تىڭشىلىق ارەكەتتەرىنە قارسى ورتاق كۇرەسۋگە جۇمىلدىرۋدا. امەريكا قۇراما شتاتتارى، بىرىككەن كورولدىك، كانادا، اۆستراليا جانە جاڭا زەلەنديانىڭ بارلاۋ ۇيىمدارى قىتايعا قارسى ورتاق كۇرەسۋگە كۇش سالۋدا. سەبەبى، ولار قىتايدىڭ باتىس ەلدەرىندەگى تىڭشىلىق ارەكەتتەرىنە، اسىرەسە ساۋدا تىڭشىلىقتارى مەن حاكەرلىك شابۋىلدارىنىڭ الەۋەتى ايرىقشا دەپ باعالايدى.
ءىرى دەرجاۆالار اراسىنداعى باسەكە، بارلىق سالالارعا قاراي ورىستەۋدە. سونىڭ قاتارىندا بارلاۋ قىزمەتتەرى، تىڭشىلىق ۇيىمدار اراسىنداعى باسەكە دە قىزا تۇسكەنى بايقالادى. سوڭعى جىلدارى اقش جانە بريتانيا سەكىلدى باتىس ەلدەرى قىتايدىڭ تىڭشىلىق قاتەرى تۋرالى ءجيى ەسكەرتۋ جاسايتىن بولدى. سونداي-اق، بريتانيا، گەرمانيا جانە بەلگيا قاتارلى ەلدەردە قىتايدىڭ پايداسىنا تىڭشىلىق جاسادى دەگەن تۇلعالار ارت-ارتىنان ۇستالدى. بۇدان ءبىز باتىس پەن جۇڭگو اراسىندا بارلاۋ ۇيىمدارىنىڭ قىزۋ باسكەسى ءجۇرىپ جاتقانىن اڭعارا الامىز.
باتىس ەلەۋسىز قالدىرعان ءقاۋىپ:
شىنى كەرەك، كوپ جىلدان بەرى قىتايدىڭ بارلاۋ قىزمەتى، تىڭشىلىق ارەكەتتەرى باتىس ەلدەرى ءۇشىن ەلەۋسىز بولىپ كەلدى. ءححى عاسىردىڭ باس شەنىندە جۇڭگو ەكونوميكاسى ورنىنان ورە تۇرەگەلىپ، بارلىق سالالاردا جاھاندىق كەڭىستىككە قانات قاقتى. الايدا، بۇل كەزدە باتىستىق دەرجاۆالار ءۇشىن جۇڭگو تىم ماڭىزدى ءقاۋىپ سانالعان ەمەس. ولار ول كەزدە ورتا شىعىستاعى، اۋعانستانداعى نەمەسە يزرايل-پالەستينا سىندى ماسەلەلەرگە كوبىرەك باس قاتىردى. بارلاۋ قىزمەتتەرى دە ءدال وسى باعىتتا شوعىرلاندى.
ودان كەيىنگى كەزەڭدە قىتايدان بۇرىن رەسەي باتىسپەن اشىق قارسىلىققا وتە باستادى. بۇل دا اقش باستاعان باتىستىق دەرجاۆالاردىڭ نازارىن قىتايدان كورى رەسەيگە قاراي بۇرىپ اكەتتى. شيرەك عاسىرعا جۋىق ۋاقىتتا قىتايدىڭ بارلاۋ قىزمەتى دامىپ، تۇرلەنىپ، ءقازىر باتىس ەلدەرى ءۇشىن الاڭداتارلىق ماسەلەگە اينالىپ شىعا كەلدى.
بوگەنايى بولەك بارلاۋ:
امەريكالىق ءسىا نەمەسە بريتاندىق GCHQ الەمدە تەڭدەسسىز بارلاۋ ۇيىمدارى سانالىپ كەلگەن. الايدا، ولار سوڭعى كەزدە قىتايدىڭ حاكەرلىك ارەكەتتەرى مەن وزگە دە تىڭشىلىق وپەراسيالارىنان، ساۋدا قۇپيالىقتارىن ۇرلاۋ بويىنشا ارەكەتتەرىنەن الاڭداپ، ءوز وداقتاستارىنا ءجيى دابىل قاعاتىندى شىعاردى. بۇنىڭ سىرى نەدە؟
ماسەلە بارلاۋ تاسىلدەرىنىڭ مۇلدە باسقاشا بولۋىندا. قىرعي-قاباق سوعىس جىلدارىنداعىداي امەريكالىق جانە كەڭەستىك بارلاۋ قىزمەتتەرى ءوزارا باسەكەلەسە وتىرىپ، دامىدى. سوڭىندا ءتىپتى ولار ءبىر-بىرىنىڭ تىڭشىلىق تاسىلدەرىنە قانىق بولا ءتۇستى. امەريكالىقتار كەڭەستىك تىڭشىلىق اپپاراتتاردى، تىڭداعىشتاردى تەز اجىراتاتىنى سەكىلدى، كگب دا باتىس ەلدەرىنىڭ اگەنتتەرىن وڭاي تابۋعا داعدىلانعان. الايدا، امەريكانىڭ جاڭا قارسىلاسى كەڭەس وداعىنان مۇلدە باسقا بولىپ شىقتى.
باتىس بارلاۋ ۇيىمدارىنىڭ جەتەكشىلەرى قىتايدىڭ بارلاۋ جۇمىستارى مۇلدە جاڭا باعىتتا جۇمىس ىستەپ كەلەدى. الىپ ەل ورنىنان تۇرا باستاعان تۇستا ونىڭ تىڭشىلىق ارەكەتتەرى كوبىنەسە جاڭا تەحنولوگيالاردى، ساۋدا قۇپيالىقتارىن ۇرلاۋعا كوبىرەك باعىتتالدى. بۇل ارقىلى جۇڭگو ءوزىنىڭ دە تەحنولوگيالىق جانە وندىرىستىك مۇمكىندىگىن ارتتىرا الدى. ال، ءقازىر جۇڭگو تىڭشىلىق ارەكەتتەرى باتىس ەلدەرىنەن بوگەنايى بولەك تاسىلدەردى قولدانادى.
"بەس كوز" بىرىگۋدە
جۇڭگو سىندى ستراتەگيالىق قارسىلاستارىنىڭ بارلاۋ ىستەرىندەگى الەۋەتىنە قاراي وتىرىپ، "بەس كوز" ەلدەرىنىڭ – اقش، بريتان، كانادا، اۋستراليا جانە جاڭا زەلانديا بارلاۋ ۇيىمدارى كۇش بىرىكتىرىپ جاتىر. ولاردىڭ مالىمەتىنشە قىتايدىڭ وزىندە بارلاۋ جۇمىسىندا 600 مىڭنان استام ادام جۇمىس ىستەيدى. بۇل الەمدەگى كەز-كەلگەن ەلدەگى دەن كوپ. سوندىقتان، وداقتاستار ءۇشىن كۇش بىرىكتىرۋدەن ارتىق شارا جوق.
شىن مانىندە، باتىس ەلدەرىنىڭ قىتايعا قاتىستى جاسايتىن مالىمدەمەلەرى مەن قاققان دابىلدارىنىڭ بىرنەشە ماقساتى بولادى. ءبىر قىرىنان ءوز تارابىنا وداقتاستارىن جاقىنداتۋ بولسا، ەكىنشى تارابىندا وزگە ەلدەردى قىتايدان ۇرەيلەندىرۋ سىندى ماقساتتارى دا جاتادى. مۇمكىن، باتىستىق دەرجاۆالار بارلاۋ ارەكەتتەرىندە قىتايدان ارتتا قالىپ بارا جاتسا دا، اقپاراتتىق كەڭىستىكتى باسقارۋدى قىتايدان ارتىق مەڭگەرگەنىن كورە الامىز.
