Keńester Odaǵy qulap, Ortalyq Azıa memleketteri jeke-jeke táýelsiz el bolǵaly 33 jyl tolyp, 34 jyl bastaldy. Jańa 2025 jylan jyly barsha adamzat balasyna jaqsylyǵymen kelsin dep tiledik.
Táýeldilikten ábden mezi bolǵan Ortalyq Azıalyq jas 5 memleket táýelsizdiktiń tuǵyryn qaıtsem máńgi etemin degen suraqpen álderi jetkenshe alysyp keledi. Táýeldiliktiń tezin kóp kórgendikten, tipti birine-biri jaqyndaýdy da «táýelsizdiktiń» tuǵyryn shaıqar dúnıe dedi me, ózara týys, birine-biri aýadaı qajet aǵaıyn-jurt birine-biri salqyn ǵana shyraı tanytyp, alystan ǵana aralasty. 33 jaz, 33 qys osylaı ótti de ketti...
2025 jylǵa aıaq basqan ýaqytta halyqaralyq qatynas odan da ary shıelenisip, jaý men jaýdyń ǵana emes, dos pen dostyń da arasy ashylyp barady. Amerıkaǵa jańa (eski) prezıdent keldi. Reseı áli soǵysyp jatyr. Qytaı álimdik naryqty jaýlap barady (kóshe toly qytaı kóligi). Ortalyq Azıanyń joly kimmen birge? Ortalyq Azıany ne qutqarady? Ortalyq Azıada arman bar ma ózi? Ortalyq Azıanyń muraty ne?.....
Ortalyq Azıanyń muraty – birlik!
«Birlik» ne úshin kerek? Halyqaralyq qatynastardyń iri oıynshylary eliń men jerińdegi baılyqty berseń qolyńnan, bermeseń jolyńnan tartyp almas úshin kerek. Óz alańdarynda bolýy múmkin soǵysty seniń aımaǵyńda jasap ketpeýi úshin kerek. «Birlik» árqashan «kúsh». Endeshe eń qarapaıym jaýaby – kúshti bolmaq úshin «birlik» kerek.
Bir bolmaqqa eshkim qarsy emes-aý. Biraq birlikti ne dep túsinemiz. «Ózbek óz aǵam», «Qazaq-qyrǵyz bir týǵan» nemese Túrikmenniń «Alys saparǵa shyqsań Qazaqtan joldasyń bolsyn» degen tirkester, maqal-mátelder «birliktiń» kórinisi bola alady ma? Ortalyq Azıalyq bes memlekettiń arasyndaǵy áýe, temirjol, avtojol, sý joldary saırap jatpaǵasyn, saýda-sattyq sapyrylysyp jatpaǵasyn, bir-birińmen tildeserde orys tilin paıdalansań nesi birlik!?.....
Bokstan sońǵy Álem birinshiliginde 13 medal jıyntyǵy sarapqa salyndy. Sonyń toǵyz altynyn Ortalyq Azıa ulandar utty (5 ózbek, 4 qazaq). Biraq Ortalyq Azıa álemdi aýzyna qaratty dep bir adam aıtqan joq. Qazaqtar – ózbekter bizdi qalaı utty dep, ózbekter – qazaqtardy uttyq dep ózara básekelestik te kettik. Qyrǵyz, tájik jáne túrikmen de, ózbek pen qazaqtyń osy bir tańǵajaıyp jeńisine shyn qýana alǵan joq. Osy ma birlik!?.....
«Birlik» úshin ne kerek? Ortaq múdde, ortaq murat, ortaq jol, ortaq arman kerek. Osy kerekterdiń bári bolýy úshin – biz bir-birimizdi, ózimizdi-ózimiz (Ortalyq Azıanyń bes memleketi) tereń tanýymyz kerek. Tanımyz ba?.... tanymaımyz.
Vıktor Gúgony biletin qazaq - Sadrıddın Aınıdi (tájik), Djek Londondy biletin tájik - Tólegen Qasymbekovty (qyrǵyz), Onore de Balzakty biletin qyrǵyz - Saıd Ahmad Hýsanhodjaevty (ózbek), Lev Tolstoıdy biletin ózbek - Rahım Esenovti (túrikmen), Artýr Konan Doıldy biletin túrikmen - Muhtar Áýezovty biledi ma?
Osy bir uly murat jolynda – tanymasaq tanýǵa áreket eteıik, taný arqyly birlikke shaqyraıyq, birlikke umtylaıyq degen nıetpen jańa jobany bastap otyrmyz. Ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıtetiniń «Aımaqtyq qatynastardy taldaý» ǵylymı-zertteý ortalyǵynń jas zertteýshileriniń bastamasyman «CENTRAL ASIAN DREAM» jobasy 2025 jyly ǵylymı platformalarmen áleýmettik jelilerde qyzmet atqaratyn bolady.
Jobanyń maqsaty Ortalyq Azıa aımaǵynda bolyp jatqan barlyq oqıǵalarǵa múmkindiginshe synı-saraptamalyq taldaý jasaý, Ortalyq Azıanyń jetistikterin, álemdik órkenıetke qosqan qazynalaryn tabý jáne nasıhattaý, sol arqyly Ortalyq Azıany taný. Taný arqyly birlikke shaqyrý bolyp tabylady.
Bir qoldyń bes saýsaǵyndaı Ortalyq Azıalyq bes memlekettiń «birlikten» asqan muraty joq.
ORTALYQ AZIANYŃ MURATY – BİRLİK!
