Álemdegi eń úzdik ekonomıkaǵa ıe aldynǵy 7 memleket arasyndaǵy dástúrli samıt bıyl Italıada bas qosty. Búgin, 14 maýsym "Úlken jetilik" samıtiniń sońǵy kúni. Olar álemdegi eń eleýli máseleler týrasynda pikir almasty. Eń negizgi taqyryptardyń qatarynda Ýkraınadaǵy soǵys turdy.
Samıttiń birinshi kúninde «Úlken jetilik» elderi Reseıdiń tyıym salynǵan aktıvterinen alynǵan paıyzdar esebinen Ýkraınaǵa 50 mıllıard dollar nesıe berý týraly talqylady. Nátıjesinde barlyq tarap buǵan kelisimin berdi. Ózderi bul kelisimdi Batystyń pármendiligi dep baǵalady.
Al, G7 músheleriniń búginshi basty taqyryby – Qytaı. Jumadaǵy kelissózderde Qytaıdyń shamadan tys ónerkásiptik áleýetinen kelip shyǵatyn qıyndyqtar, jergilikti naryqqa aralasý áreketteri (Batys úkimetteri Beıjińdi óz ishindegi naryqqa maqsatty aralasyp, otandyq kompanıalarymen sheteldik kompanıalarǵa birdeı qaramaıdy dep sanaıdy) jáne Reseıdiń soǵys áreketterin qoldaýyna qatysty taqyryptar sóz boldy. Samıtke qatysýshylar Beıjińniń bul áreketterine alańdaıtyndaryn bildirdi.
Osylaısha eń damyǵan 7 el bas qosqan samıttiń negizgi taqyryby Reseı men Qytaı boldy. Árıne odan ózge Eýropaǵa aǵylǵan bosqyndar máselesi, klımat ózgerisi sekildi taqyryptar da boldy. Jıynnyń negizgi suraǵy aldaǵy damý baǵytyn baǵdarlaý bolatyn. Aıtpaqshy, jıynǵa jetekshi damýshy elderdiń uıymy sanalatyn BREKSIT músheleri Brazılıa, Ońtústik Afrka jáne Úndistan ókilderi de qatysyp jatyr.
"Úlken jetilik" samıtinen keıin qalyptasqan jáne jańa derjavalar arasyndaǵy qaıshylyqtyń asqyna túskeni anyq kórindi. Oǵan qosa Amerıka Qurama Shtattarynyń túrli halyqaralyq uıymdaǵy yqpalynyń jan-jaqty jumys istep jatqany da ańǵaryldy.
Samıtten eki kún buryn EO taraby shilde aıynan bastap ımporttalǵan qytaılyq elektromobılderge 38,1%-ǵa deıin qosymsha baj salyǵyn engizetinin jarıalaǵan bolatyn. Beıjiń EO-ny AQSH-tyń aıtqanynan shyǵa almady degen syńaıda aıyptap, óz múddesin qorǵaý úshin jaýap sharalaryn qabyldaıtynyn eskertken. Sol eskertýdiń nátıjesi me, álde eseptelgen qadam ba EO músheleri "Úlken jetilik" samıtinde Qytaıǵa qarsy jappaı saýda soǵysyn boldyrmaýdy qalaıtynyn ańǵartty. G7 ishinde Qytaıdyń memlekettik sýbsıdıalaryna qalaı qarsy turý kerek degen máselede pikir alýandylyǵy paıda boldy.
Qosymsha aıta keteıik, aýlyna jaqyn kelgen G7 basshylarymen, ózge elderdiń lıderlerimen Rım papasy Fransısk de jolyqty. Din kósemi kezdesýdiń taqyrybyn jasandy ıntellektke arnaǵan.
