Almaty – Ortalyq Azıadaǵy eń kóne qala, eń kórikti jáne eń ádemi jerlerdiń biri. Almaty (Almaty) Qazaqstannyń ońtústigindegi taýly aımaqta ornalasqan.Qazaqstandaǵy eń iri qala jáne mýnısıpalıtet, sonymen qatar Qazaqstannyń ekonomıkalyq, qarjylyq, mádenı, bilim berý, ǵylymı-tehnıkalyq jáne kólik ortalyǵy. 682 sharshy shaqyrym aýmaqty alyp jatyr, 2,17 mıllıon halqy bar (2023 j. naýryz).Negizgi etnostarǵa qazaqtar, orystar, uıǵyrlar, koreıler, tatarlar, t.b. Almaty qalasy 8 aýdanǵa bólinedi: Almaly aýdany, Alataý aýdany, Áýezov aýdany, Bostandyq aýdany, Jetisý aýdany, Medeý aýdany , Naýryzbaı aýdany, Túrksib aýdany .
[Tarıh] Almaty – Qazaqstannyń Ortalyq úkimetine tikeleı qaraıtyn mýnısıpalıtetterdiń biri.1854 jyly negizi qalanǵan ol ejelgi Qytaıdan Ortalyq Azıaǵa deıingi Jibek jolyndaǵy mańyzdy aıaldama boldy. Bul aýdan almaǵa baı bolǵandyqtan, «Almaty» («Almanyń atasy» degen maǵynada) dep ataldy. 1991 jyly Almatyda Táýelsiz Memleketter Dostastyǵyn qurý týraly Almaty Deklarasıasyna qol qoıyldy. Almaty táýelsiz Qazaqstan Respýblıkasynyń astanasy boldy. 1997 jyly 10 jeltoqsanda Qazaqstannyń astanasy astana qalasyna kóshirildi, biraq qala áli kúnge deıin «Ońtústik astana» dep atalady.
【geografıalyq orta】Almatynyń klımaty kontınentaldy,jyldyq ortasha temperatýrasy 10°S.Klımaty jaıly,sý qory mol.Qala arqyly Úlken Almaty ózeni men Kishi Almaty ózeni ótedi.Qala ásem bezendirilgen jáne jasyldandyrý deńgeıi joǵary。
[Ekonomıka] Qala Qazaqstannyń ekonomıkalyq jáne qarjy ortalyǵy bolyp tabylady.Bul jerde Qytaı Halyq banki, Ortalyq kredıttik bank jáne Kaspi Bank sıaqty kóptegen iri qarjy ınstıtýttarynyń bas keńseleri, sondaı-aq kóptegen iri komersıalyq ortalyqtar ornalasqan. Ónerkásip salalary negizinen tamaq óńdeý (et, sút ónimderi, jemis konservileri jáne t.b.) jáne maqta toqyma ónerkásibi, sondaı-aq aýyr mashına jasaý jáne jylý elektr stansıalary.
【QatynasJaǵdaıy】 Almaty metropolıteni qalalyq kóliktiń tiregi bolyp tabylady. Qazaqstan memlekettik temir jolynda Almatyda eki negizgi jolaýshylar stansasy bar, atap aıtqanda, qalanyń shetinde ornalasqan Almaty 1 vokzaly jáne qala aýmaǵynda ornalasqan Almaty 2 stansıasy. Onda Qazaqstandaǵy eń iri Almaty halyqaralyq áýejaıy bar.
[Týrızm] Shymbulaq taý shańǵysy taý shańǵysy, Medeý taý kónkı tebý alańy, Táýelsizdik monýmenti, Almatydaǵy Birinshi Prezıdent saıabaǵy, Qazaqstannyń Ortalyq Ulttyq murajaıy, Kóktóbe, Panfılov-28 jaýyngerleri saıabaǵy, Qazaqstan ulttyq mýzykalyq aspaptar murajaıy, Uly Almaty kóli, Arbat kóshesi, t.b.
