3-4 shilde kúnderi Shanhaı Yntymaqtastyq uıymyna múshe elderdiń basshylary Astanada bas qosady. Bul SHYU basshylar keńesiniń 24-shi jınalysy. Uıym sońǵy 10 jyldyqta qarqyndy damydy jáne yqpaldy jańa múshelermen tolyqty.
Álemniń jartysynan kóp halqyn qamtyǵan jáne 4 birdeı ıadrolyq derjava múshe bolyp otyrǵan uıymnyń ár is-qımyldary syrt taraptyń udaıy narazynda. Sondyqtan kezekti samıtte qandaı máseleler ortaǵa salynyp, qandaı jańa bastamalar kóterilmek? Osy jáne ózge suraqtar osy aptadaǵy birshama ózekti taqyryp bolmaq.
Astana samıti Qazaqstannyń uıymdaǵy tóraǵalyǵyn qorytyndylaıdy. Kelesi tóraǵalyqty Qytaı qabyldap alady. Ári bul ret Belarýs uıymnyń resmı múshesi retinde qabyldanbaq. Buǵan deıin Belarýs, Mońǵolıa jáne Aýǵanstan baqylaýshy elder qatarynda bolatyn. Osymen Qazaqstannyń tóraǵalyǵy kezinde uıymǵa eki el – Iran men Belarýs múshe bolǵan boady.
Uıymǵa músheler sanynyń kóbeıýi ondaǵy shaǵyn elder úshin tıimdi. Sebebi, Reseı men Qytaı syndy iri elder uıymdy ózi qalaǵan baǵytta alyp ketpes úshin olarǵa balama kúsh retinde Úndistan, Pákistan jáne Iran sekildi óz upaıyn túgendep otyratyn elder kerek.
Sonymen berige Qazaqstan Prezıdenti Qasym-Jomart Toqaev Sınhýa agenttigine bergen suqbatynda osy jolǵy bas qosý kezinde álem elderine qarata jańa úndeý jasalatynyn jetkizgen. Onyń negizi ashyq dıalog qurý, ádil saýda qarym-qatynastaryn qalyptastyrý jáne qaýipsizdiktiń jańa paradıgmasy bolatyny aıtylǵan suqpatta.
Jıynnan ár tarap ne kútedi?
Máskeý turǵysynan: Máskeý úshin kez-kelgen halyqaralyq alań Ýkraına máselesine qatysty óz kózqarasyn úgitteıtin orta sanalady. Ári bul Batys jaǵynan oqshaýlana túsken Reseı úshin óziniń áli de qarym-qatynastyń keń keńistigi bar ekenin kórsetýge taptyrmas oraı.
Beıjiń turǵysynan: Beıjińdi aımaqtaǵy óziniń ekonomıkalyq múddeleri alańdatady. Derjavalar arasyndaǵy báseke qyza túskendikten Qytaıdyń Úndi jáne Tynyq muhıty aımaǵyndaǵy qımyl-qozǵalystary tosqaýylǵa ushyrady. Ol endi Orta Azıa jáne Orta Shyǵys, Ońtústik Azıadaǵy "Bir beldeý, bir jol" jobalarynyń aıaqsyz qalmaýyn qalaıdy. Al terrorlyq toptardyń Reseıdegi áreketteriniń jıileýi jáne Aýǵanstan jaǵdaıy osy múddesine keri áser bere me dep alańdaıdy. Sondyqtan, óziniń terorızm men ekstremızmge jáne syrtqy kúshterge qarsy is-qımyldaryn uıym ishinde ornyqtyrýǵa tyrysady.
Úndistan men Pákistan turǵysynan: Jańa-Delı de, Islamabad da SHYU ishinde belsendiligi tómen. Sebebi, ózara qaıshylyǵy bar elderdiń bir uıymda kelisim taýyp ketýi qıyn. Degenmen, ornyqtylyq, qaýipsizdik jáne saýda qatynastarynyń tıimdiligi turǵysynan SHYU alańyn paıdalanýdy kózdeıdi.
Iran turǵysyna: Sanksıalyq qysym jáne saıası oqshaýlaýdan zardap shekken Tehran (Tegeran) SHYU arqyly ımport pen eksporttyń múmkindigin keńeıtýdi qalaıdy. Oǵan qosa Batys elderine qarsylyǵyn uıym ishindegi yqpaldy Reseı jáne Qytaı syndy eldermen úılestire túskisi keledi.
Orta Azıa elderi: Aımaq elderi qaýipsizdik pen turaqtylyq tuǵysynan SHYU-ǵa belgili deńgeıde qyzyǵýshylyq tanytady. Buqǵan qosa iri eldermen ekijaqty qarym-qatynas kezinde sheshe almaıtyn keıbir máselelerdi uıym tóńireginde sheshýge kúsh salady.
SHYU samıti 3-4 shilde kúnderi ótedi, negizgi otyrysy 4 shilde kúni QR prezıdenti Toqaevtyń tóraǵalymen ashylatyn bolady.
